Ibrat uchun: Imtihonda yiqilgan talaba voqeasi

Nils Bor fizik olim

Bu voqea Kopengagen universitetida sodir bo‘lgan.

Fizika o‘qituvchisi imtihonda talabalarga shunday savol beradi: “Ko‘p qavatli binoning balandligini barometrdan (bosim o‘lchaydigan asbob) foydalanib qanday topish mumkin?”
Talabalardan biri javob beradi: “Barometrning uchini ipga bog‘lab, binoning eng yuqorisidan pastga tushiramiz. Asbob yerga tekkanda ip va barometrning uzunliklarini qo‘shsak, bino balandligi kelib chiqadi”.
Bu javobdan achchiqlangan o‘qituvchi talabani imtihondan yiqitadi. Talaba esa o‘z navbatida ma’muriyatga shikoyat qiladi. Vaziyatni o‘rganib chiqish va hal qilish uchun boshqa o‘qituvchi tayinlanadi.
Yangi o‘qituvchi talabaning aslida to‘g‘ri javob berganini, lekin bu yerda fizik qonuniyatdan foydalanilmaganini, bu esa o‘z navbatida talabaning fizikadan bilimi pastligini ko‘rsatadi, deya xulosa qiladi.
Xulosasini tasdiqlash uchun domla talabaga yana o‘sha savol bilan murojaat qilib olti daqiqa muhlat beradi. Besh daqiqa o‘tsa hamki javob bo‘lavermaydi. O‘qituvchi talabaga uning bir daqiqa vaqti qolganini aytadi.
Shunda yigit masalaning bir necha javobi mavjudligini, biroq qaysi birini tanlashda ikkilanayotganini bildiradi va vaqt tugagach shunday javob beradi:

“Birinchi javob: barometrni binoning eng tepasidan tashlab yuborib, uning tushish vaqtini o‘lchaysiz. Keyin (H=gt²/2) formulasi orqali balandligini hisoblaysiz. Lekin bu barometr uchun yaxshi natija emas (chunki u sinadi)”.

“Ikkinchi javob: agar havo ochiq bo‘lsa, barometrni yerga tik qo‘yib soyasini o‘lchaymiz va o‘zining uzunligiga bo‘lamiz. Keyin bino soyasi uzunligini o‘lchab, chiqqan nisbatga bo‘lsak, uning uzunligi kelib chiqadi”.

“Uchinchi javob: barometrning uchiga ip bog‘lab uni mayatnik kabi tebratasiz. Oldin yerda, keyin esa binoning eng tepasida. Balandlikni (T=2π√I/g) formulasidan foydalanib g ning farqidan topa olasiz”.

“To‘rtinchi javob: agar bino yonida yong‘in holatida chiqish uchun o‘rnatilgan narvon bo‘lsa, barometrni chizg‘ich o‘laroq ishlatib balandligini aniqlash mumkin”.

“Beshinchi javob: agar klassik olim yoki ortodoks bo‘lsangiz, albatta barometr bilan yer sirtidagi va bino tepasidagi bosimni o‘lchab, bosimning balandlikka bog‘liqlik formulasidan hisoblab topa olasiz”.

“Oltinchi va eng oson javob: bino qorovulining eshigini taqillatib, uning yangi barometrga ehtiyoji borligini so‘rash va buning evaziga undan binoning balandligini aytishni talab qilish bo‘ladi”.

Endi o‘zingiz xulosa qiling, bu talaba imtihondan o‘tishi kerakmi yoki yiqilishi?
Ha, aytgancha, talabaning ismi Nils Bor. Fizika fani bo‘yicha Nobel mukofotini qo‘lga kiritgan yagona daniyalik olim.


Инцидент произошел в Копенгагенском университете.

Во время экзамена учитель физики спрашивает студентов: «Как найти высоту многоэтажного дома с помощью барометра (манометра)?»
Один студент ответил: «Мы привязываем конец барометра к веревке и спускаем его с вершины здания. Когда мы складываем длины струны и барометра, когда прибор касается земли, мы получаем высоту здания».
Разгневанный учитель выбьет студента из экзамена. Студент, в свою очередь, жалуется администрации. Другой учитель будет назначен для расследования и разрешения ситуации.
Новый учитель делает вывод, что ученик на самом деле ответил правильно, но законы физики здесь не используются, что в свою очередь свидетельствует о низком уровне знаний ученика по физике.
Чтобы подтвердить свой вывод, учитель дает ученику шесть минут, чтобы он снова задал тот же вопрос. Через пять минут ответа нет. Учитель говорит ученику, что у него осталась одна минута.
Затем молодой человек заявляет, что на вопрос есть несколько ответов, но не решается выбрать один, и когда время истекло, он отвечает:

«Первый ответ — сбросить барометр с крыши здания и измерить время его опускания. Затем вы вычисляете высоту по формуле (H = gt²/2). Но это не очень хороший результат для барометра (потому что он ломается).

«Второй ответ заключается в том, что если воздух чистый, мы кладем барометр вертикально на землю, измеряем тень и делим ее на длину. Затем измеряем длину тени здания и соотношение и есть длина».

«Третий ответ — привязать веревку к концу барометра и раскачивать его, как маятник. Сначала на земле, затем на вершине здания. Высоту можно найти по формуле (T = 2p√I/g) из разности g”.

«Четвертый ответ: если рядом со зданием есть пожарная лестница, высоту можно определить, используя барометр как линейку».

«Ответ пятый: если вы ученый-классик или ортодокс, конечно, вы можете измерить барометром давление на землю и на крышу здания и вычислить давление по формуле для высоты».

«Шестой и самый простой ответ — постучать в дверь охранника и спросить, не нужен ли ему новый барометр, и попросить сообщить ему высоту здания».

А теперь решите сами, должен ли этот студент сдать экзамен или провалиться?
Да, кстати, ученика зовут Нильс Бор. Он единственный датский ученый, получивший Нобелевскую премию по физике.

Telegramda o‘qish

Понравилась статья? Поделиться с друзьями:
BAXTIYOR.UZ

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: