OTMga qabul: adolatsiz tizim o‘zgarishi kerak

OTMga qabul: adolatsiz tizim o‘zgarishi kerak

OTMlarga kirishda imtiyozlar shu qadar ortiqchaligi bu yil har qachongidan ko‘proq bilindi. Imtiyozli va imtiyozsiz abituriyentlar to‘plagan ballar o‘rtasidagi farq, bunga nomutanosib tarzda ularning kontrakt yo grant asosida qabul qilinishi ham ko‘pchilikning g‘ashiga tegdi.

Ular orasida bo‘lajak shifokorlar ham bor.
Bilimli abituriyentlar 189 ball to‘plagan bo‘lsa-da, to‘lov-shartnoma asosida qabul qilingan, lekin undan ancha past ball olgan abituriyent xuddi shu OTMning xuddi shu yo‘nalishiga grantga o‘qishga kirgan holatlar talaygina.
To‘g‘ri, sport musobaqalari g‘oliblari umumiy kvotadan tashqari hisoblanganda ko‘pchilik maksimal ball to‘plagan abituriyentlar grantga o‘tkazildi. Lekin hali ham maksimal ball bilan shartnoma asosida talabalikka qabul qilinganlar safida qolayotganlar ko‘p. Shundaylar orasida bo‘lajak tibbiyot kadrlari ham bor.
Ular shifokor bo‘laman deb qaror qabul qilganda va o‘zi tanlagan yo‘nalishga hujjat topshirayotganda tasdiqlangan qabul kvotasida grant o‘rinlari bo‘lmagani uchun maksimal ball to‘plasa ham shartnoma asosida o‘qishini bilgan. Lekin shunga qaramay qabuldagi tushunarsiz tartib ularni adolat izlashga majbur qilmoqda.
Respublika bo‘yicha tibbiyot OTMlarining kunduzgi bo‘limlariga sog‘liqni saqlash sohasida oliy ma’lumotli kadrlarga ehtiyoj yuqori bo‘lgan hududlar uchun maqsadli qabul kvotalari tasdiqlangan. Unga ko‘ra, tibbiyot xodimlariga ehtiyoj yuqori bo‘lgan hududda istiqomat qiluvchi yoshlar o‘qishni tugatganidan so‘ng ma’lum muddat ishlab berish sharti bilan maqsadli qabul tanlovida ishtirok etadi. Va qaysi tumanga maqsadli qabul uchun nechta o‘rin ajratilgan bo‘lsa, da’vogar abituriyentlardan eng yuqori ball yig‘gan shunchasi grant asosida talabalikka qabul qilinadi.
Masalan, Toshkent Tibbiyot akademiyasining davolash ishi yo‘nalishiga Bektemir tumani yoshlari uchun maqsadli qabul asosida ta’lim o‘zbek tilida olib boriladigan yo‘nalishda 2ta grant o‘rni ajratilgan. Va shu tuman yoshlari uchun grantga o‘tish 148,2 ball bo‘lgan. Vaholanki, maqsadli qabul doirasida tanlovda qatnashmaganlar uchun xuddi shu OTM, shu yo‘nalishga to‘lov-shartnomaga o‘tish balli 179,5 ballni tashkil qilgan.
Demak, qaysidir abituriyent u yashab turgan tumanga maqsadli qabul asosida kvota ajratilmagan bo‘lsa yoki maqsadli qabul ajratilgan OTMni emas, aytaylik poytaxtdagi OTMni tanlasa, ko‘proq ball to‘plagan bo‘lsa-da, shartnoma asosida, o‘zidan kam ball to‘plaganlar esa grant asosida ta’lim oladi.
To‘g‘ri, maqsadli qabul asosida o‘qiganlarning keyinchalik o‘z hududiga borib belgilangan muddat davomida ishlab berish majburiyati bo‘ladi. Lekin yuqori ball bilan kontraktga o‘qishga kirgan yosh ham balki xuddi shu ishni qila olar: ya’ni u ham shifokorlarga talab yuqori bo‘lgan hududlarga borib (o‘sha yerda tug‘ilib o‘smagan bo‘lsa ham) ishlab berishni niyat qilgandir. Ayni paytda buni rag‘batlantiruvchi tizim ham ishlab chiqilmoqda.
Mana shu vaziyatda tibbiyot oliy o‘quv yurtlariga hujjat topshirib, 189 ball olgan, lekin maqsadli qabul tanlovida ishtirok etmagani uchun shartnoma asosida qabul qilinganlar anchagina.
Qudratullo To‘xtasinov Farg‘ona viloyatining Farg‘ona tumanidan. U Andijon davlat tibbiyot institutining «Davolash ishi» yo‘nalishiga 189 ball bilan to‘lov-shartnoma asosida talabalikka tavsiya etilgan. Lekin shu OTMning shu yo‘nalishiga maqsadli qabul asosida 140 ball atrofida to‘plab grant asosida kirganlar ham bor.
Jamshidbek Imomov esa Farg‘ona viloyati Buvayda tumanidan. U Toshkent davlat tibbiyot akademiyasi «Davolash ishi» yo‘nalishiga hujjat topshirib, 189 ball bilan to‘lov-shartnoma asosida talaba bo‘lgan. Bu OTMning shu yo‘nalishiga ham ancha pastroq bilan grant asosida talaba bo‘lgan maqsadli qabul yoshlari anchagina. Masalan, Arnasoy tumani abituriyentlariga 132,7 ball grantga kirish uchun kifoya qilgan.
Maksimal ball yig‘gan eng bilimli yoshlar esa maqsadli qabul kvotasida ishtirok etmagani uchun pul to‘lab o‘qishadi.
«Buxoro tibbiyot institutining o‘qitish rus tilida bo‘lgan davolash ishi yo‘nalishiga hujjat topshirib, 189 ball bilan kontraktga kirdim. Lekin xuddi shu yo‘nalishga Jondor tumanidan bo‘lgan talaba 72,7 ball bilan grant asosida qabul qilingan», – deydi birinchi bosqich talabasi bo‘lgan Diyora Ismatova.
Abituriyent bir necha yillar davomida o‘qishga tayyorlanadi, testga kiradi va barchasini 100 foiz to‘g‘ri ishlab, viloyatiga grant kvota yo‘qligi uchun kontrakt chizig‘ida qolib ketadi. Lekin undan kamroq ball to‘plagan boshqa bir kishi maqsadli qabul bilan grantga o‘qishga kiradi.
To‘g‘ri, bu yerda hammasi qonuniy edi, lekin shu qonunlarning o‘zi xato edi. Qaysi yo‘nalish bo‘lmasin, grant ajratiladimi, ajratilmaydimi, lekin bilimi bilan testlarni 100 foiz to‘g‘ri yechib, maksimal ballni to‘plagan abituriyent grantda o‘qishi shart. Negaki u bilimi borligini isbotladi. Grant o‘qishi uchun yana nima qilishi kerak?
O‘qishga qabul qilish tizimini qayta ko‘rib chiqish kerak. Har qanaqa holatda ham, qaysi yo‘nalish bo‘lishidan qat’i nazar, testlarni 100 foiz to‘g‘ri ishlab, maksimal ball yig‘gan abituriyentlar hech qanday istisnosiz o‘qishga grant asosida qabul qilinishi kerak.
Mantiqsiz imtiyozlar to‘lib yotibdi. Bo‘lar-bo‘lmasga imtiyoz ajratavermay, maksimal ballni yig‘ib qo‘ygan bilimli abituriyentlar grantda o‘qishini aniq belgilab qo‘yish kerak. Bu imtiyoz emas, mantiqli va adolatli tizim bo‘ladi.
Pandemiya kuchli tibbiyot xodimlariga ehtiyoj juda kattaligini ko‘rsatib qo‘ydi. Bilimli abituriyentlar maksimal ball bilan kontraktga kirgani uchun sharoiti sabab tibbiyot yo‘nalishini tashlab ketishiga yo‘l qo‘ymaslik shart.
Abituriyentlar o‘zi tanlov qiladi: kasb tanlaydi, sharoiti qaysi OTMning kontraktini to‘lashga yetishini ham chamalaydi. Biroq ular shunchaki qaysidir tuman yoki hududda tug‘ilmagani uchun o‘sha yerda tug‘ilgan birortasidan ko‘proq ball yig‘ib ham kontrakt to‘lashi to‘g‘ri emas.
Ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilish bo‘yicha Davlat komissiyasi bunga yetarlicha e’tibor qaratadi, degan umiddamiz.

Manba: sof.uz


В этом году как никогда стало ясно, насколько велики преимущества доступа к высшему образованию. Многих также возмутила разница между баллами льготных и непривилегированных абитуриентов, а также несоразмерный их прием на контрактной или грантовой основе.

Среди них будущие врачи.
Хотя хорошо образованные абитуриенты набрали 189 баллов, было много случаев, когда абитуриент, который был принят на платной основе, но получил гораздо более низкий балл, поступил на стипендию в той же области обучения в том же университете.
Правда, на стипендию переводились победители спортивных соревнований, кроме общей квоты, самые абитуриенты с наивысшими баллами. Однако еще немало тех, кого принимают на контрактной основе с максимальным баллом. Среди них будущие медицинские работники.
Когда они решили стать врачами и подали документы на выбранную специальность, они знали, что будут учиться на контрактной основе, даже если наберут максимальный балл, потому что в утвержденной квоте приема грантовых мест не было. Но даже при этом непонятный порядок на приеме вынуждает их добиваться справедливости.
Целевые квоты приема в медицинские вузы дневного отделения по всей стране утверждены для регионов с высоким спросом на санитарное просвещение. По его словам, в целевом конкурсе при поступлении будут участвовать молодые люди, проживающие в районах, где существует высокая потребность в медицинских кадрах, при условии, что они проработают определенный период времени после окончания учебы. И в каком бы округе ни было больше мест для целевого приема, наибольшее количество абитуриентов с наивысшими баллами будет зачислено на безвозмездной основе.
Например, Ташкентская медицинская академия выделила 2 гранта на лечение на узбекском языке на основе целевого приема для молодежи Бектемирского района. А для молодежи этого района переход на стипендию составил 148,2 балла. Однако для тех, кто не участвовал в конкурсе в рамках целевого приема того же вуза, переходный балл по контракту по данному направлению составил 179,5 балла.
Это означает, что если абитуриент выбирает вуз в столице, например, если квота не выделяется на основании целевого приема в округе, где он проживает, или если он выбирает вместо вуза в столице адресный прием: «Плаганы получают образование на безвозмездной основе.
Правда, те, кто учится на основе целевого приема, будут обязаны вернуться на родину и работать в течение определенного периода времени. Но молодой человек, который заключает контракт с высоким баллом, вероятно, может сделать то же самое: то есть он намерен работать в областях, где есть высокий спрос на врачей (даже если он там не родился и не вырос). Готово. В настоящее время разрабатывается система, поощряющая это.
При этом он подал документы в медицинские вузы и получил 189 баллов,но многие были приняты на контрактной основе, потому что они не участвовали в целевом конкурсе приема.
Кудратулло Тухтасинов родом из Ферганского района Ферганской области. Рекомендован в Андижанский государственный медицинский институт по специальности «Лечебное дело» с баллом 189 на платной основе. Однако есть и те, кто поступил в вуз на грантовой основе, набрав около 140 баллов на основе целевого приема.
Джамшидбек Имамов родом из Бувайдинского района Ферганской области. Он подал документы в Ташкентскую государственную медицинскую академию по специальности «Лечебное дело» и стал студентом на платной основе с 189 баллами. Очень много студентов целевого приема, обучающихся на грантовой основе, даже ниже по данному направлению высшего образования. Например, для поступления на грант абитуриентам Арнасайского района хватило 132,7 балла.
Наиболее образованные молодые люди с самыми высокими баллами платят за обучение, потому что они не участвуют в целевой квоте приема.
«Я подал документы в Бухарский медицинский институт на получение русскоязычного медицинского образования и подписал контракт на 189 баллов. Однако студентка из Жондорского района была принята на это же направление на безвозмездной основе с 72,7 балла, — рассказала студентка первого курса Диёра Исматова.
К учебе абитуриент готовится несколько лет, сдает тест и все делает на 100% правильно, оставаясь в контрактной строке из-за отсутствия грантовой квоты для провинции. Однако к гранту при целевом зачислении будет допущен другой человек с более низким баллом.
Правда, здесь все было законно, но эти законы были неправильными. Независимо от того, присуждается грант или нет, кандидат, прошедший тест со 100% точностью и набравший максимальный балл, должен быть допущен к гранту. Потому что он доказал, что у него есть знание. Что еще нужно сделать Гранту для учебы?
Необходимо пересмотреть систему приема. В любом случае абитуриенты, сдавшие тесты со 100% точностью и набравшие максимальный балл, вне зависимости от направления, должны быть зачислены на грантовой основе без исключения.
Есть много иррациональных преимуществ. Важно четко указать, что хорошо образованные абитуриенты, набравшие максимальное количество баллов, получат грант. Это не привилегия, это логичная и справедливая система.
Пандемия показала, что есть большая потребность в сильных медицинских кадрах. Хорошо образованным абитуриентам нельзя позволять бросать медицину из-за их состояния, так как они заключили контракт с максимальным баллом.
Абитуриенты выбирают: они выбирают профессию, а условия определяют, какой вуз сможет оплатить контракт. Однако, поскольку они не родились в определенном районе или регионе, им нецелесообразно платить по контракту, даже если они наберут больше очков, чем родившиеся там.
Надеемся, что Государственная комиссия по приему в образовательные учреждения уделит этому достаточно внимания.Источник: соф.уз.

Telegramda o‘qish

Понравилась статья? Поделиться с друзьями:
BAXTIYOR.UZ

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: