Pirimqul Qodirov haqida ma’lumot

Pirimqul Qodirov haqida ma’lumot

Pirimqul Qodirov hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol, batafsil ma’lumotlar

Yozuvchi, tarjimon, publitsist, adabiyotshunos olim, oʻzbek nasrining yirik namoyandalaridan biri Pirimqul Qodirov Turkiston tizma togʻining etaklaridagi Kengkoʻl degan qishloqda 1928 yilning 25 oktyabrida tugʻilgan. U asli oʻzbekning barlos qavmidan; urushdan keyingi yillarda jamoa xoʻjaligida, yoʻl qurilishi, soʻng Bekobod metallurgiya zavodida ishladi.
1951 yili Oʻrta Osiyo Davlat universitetining Sharqshunoslik fakultetini tugatib, Moskvadagi M. Gorkiy nomidagi Adabiyot institutining aspiranturasiga oʻqishga kirdi. “Abdulla Qahhorning urushdan keyingi ijodi” mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi. 1954–1963 yillarda u sobiq ittifoq Yozuvchilar uyushmasi qoshida oʻzbek adabiyoti boʻyicha maslahatchi, OʻzRFA til va adabiyot institutida katta ilmiy xodim (1963–1983), Oʻzbekiston Respublikasi Adabiyot, sanʼat va meʼmorchilik sohasidagi Davlat mukofotlari qoʻmitasi raisi (1989–1994) boʻlib ishladi.
Adib ijodining debochasi ‒ “Studentlar” (1951) hikoyasi talabalik yillarida eʼlon qilinib, tolibi ilmlar hayotini, ularning ichki olamini yoritadi. Shundan keyin “Jon shirin”, “Kayf”, “Olov” hikoyalari, “Qadrim” (1961), “Erk” (1968), “Meros” (1974) qissalari, “Najot”, “Baxillar va botirlar” afsona qissalari (1980), “Akramning sarguzashtlari” (1974), “Yayra institutga kirmoqchi” (1970) nomli qissa va hikoyalar toʻplamlari birin-ketin chop qilindi.
P. Qodirov roman janrida qalam tebratib, “Uch ildiz” (1958), “Olmos kamar” (1976) romanlarini yaratdi. Adib avval “Yulduzli tunlar” (1979), keyin “Avlodlar dovoni” (1989) romanlari bilan oʻzbek tarixiy romanchiligi rivojiga katta hissa qoʻshdi.
Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyotida adibning uch jildlik tanlangan asarlari (1977–1978) nashr qilingan.
Pirimqul Qodirov adabiyotshunos olim sifatida “Til va el” (1972), “Xalq tili va realistik proza” (1973), “Til va dil” (2005) risolalarini yaratdi. Ikki jildli “Adabiyot nazariyasi” uchun “Adabiy asarning tili”, “Adabiy jarayon” boblarini yozdi.
Zangori olov zahmatkashlari haqidagi “Qadrim” qissasi asosida “Sening izlaring” badiiy filmi (rejissyor R. Botirov), “Yulduzli tunlar” romani, “Jon shirin” hikoyasi asosida koʻp seriyali videofilmlar suratga olingan. “Bobur” pyesasi (rejissyor B. Yoʻldoshev) uzoq yillar mobaynida hozirgi Oʻzbek milliy akademik drama teatrida, “Insof” pyesasi esa viloyatlar drama teatrlari sahnalarida qoʻyilgan.
Adib kitobxonlarga “Ona lochin nidosi” degan tarixiy romanini (1997) taqdim etdi. 2001 yilda esa uning “Qalb koʻzlari” nomli (badealar, oʻylar, esdaliklar) kitobi chop etildi. “Amir Temur siymosi” (2007) tadqiqoti tariximizni xolis oʻrganish borasida muhim oʻrin egalladi.
P. Qodirov tarjimon sifatida L. Tolstoyning “Kazaklar”, K. Fedinning “Dastlabki quvonchlar”, P. Tolisning “Iz”, X. Deryaevning “Qismat” qissasi va romanlarini ona tilimizga oʻgirgan. Uning asarlari rus, ukrain, hind, urdu, turk, uygʻur, qozoq, qirgʻiz, turkman tillarida nashr etilgan.
“Yulduzli tunlar” romani uchun Pirimqul Qodirov 1981 yili Respublika Davlat mukofotiga sazovor boʻlgan. U Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi deputati (1997–2000), Respublika Oliy Majlisi fan, madaniyat va taʼlim qoʻmitasi raisi (1991–1995) boʻlgan.
Oʻzbekiston xalq yozuvchisi Pirimqul Qodirov “Shuhrat” medali (1994), “El-yurt hurmati” (1998), “Buyuk xizmatlari uchun” (2006) ordenlari bilan mukofotlangan.

Foydalanilgan adabiyot

“Oʻzbek adiblari” (S. Mirvaliyev, R. Shokirova. Toshkent, Gʻafur Gʻulom nomidagi adabiyot va sanʼat nashriyoti, 2016) kitobidan.


Жизнь Пиримкула Кадырова, творчество, творчество, деятельность, биография, подробная информация

Пиримкул Кадыров, писатель, переводчик, публицист, литературовед, один из крупнейших деятелей узбекской прозы, родился 25 октября 1928 года в селе Кенгколь в предгорьях Туркестанского хребта. Он родом из узбекского племени барлос; В послевоенные годы работал в колхозе, на дорожном строительстве, а затем на Бекабадском металлургическом заводе.
В 1951 году, после окончания факультета востоковедения Среднеазиатского государственного университета, поступил в аспирантуру Литературного института имени Горького в Москве. Защитил диссертацию на тему «Послевоенное творчество Абдуллы Каххора». С 1954 по 1963 год работал консультантом по узбекской литературе в Союзе писателей бывшего СССР, старшим научным сотрудником Института языка и литературы РАН (1963-1983), председателем Комитета по Государственным премиям. по литературе, искусству и архитектуре Республики Узбекистан (1989-1994).
Предисловие к произведению автора — «Студенты» (1951 г.) было издано в студенческие годы и освещает жизнь студенческих наук и их внутренний мир. Затем идут рассказы «Сладкая жизнь», «Веселье», «Огонь», «Кадрим» (1961), «Эрк» (1968), «Мерос» (1974), «Спасение», «Бахил и богатыри» ( 1980), «Приключения Акрама» (1974) и «Вход Яйры в институт» (1970).
П. Кадыров написал романы «Три корня» (1958 г.) и «Бриллиантовый пояс» (1976 г.). Он первым внес свой вклад в развитие узбекского исторического романа своими романами «Звездные ночи» (1979 г.), а затем «Перевалы поколений» (1989 г.).
Издательство литературы и искусства Гафур Гулам выпустило три тома избранных произведений (1977–1978).
Как литературовед Пиримкул Кадыров создал брошюры «Язык и рука» (1972), «Народный язык и реалистическая проза» (1973), «Язык и язык» (2005). Он написал главы «Язык литературного произведения» и «Литературный процесс» для двухтомной «Теории литературы».
На основе повести «Кадрим» о работниках синее пламя. На протяжении многих лет спектакль «Бобур» (режиссер Б. Юлдашев) ставился в Узбекском национальном академическом драматическом театре, а спектакль «Инсоф» — в областных драматических театрах.
Автор представил читателям свой исторический роман «Зов Матушки Соколиной» (1997). В 2001 году вышла его книга «Очи сердца» (стихи, мысли, воспоминания). Изучение образа Амира Темура (2007) сыграло важную роль в объективном изучении нашей истории.
В качестве переводчика П. Кадыров перевел на наш родной язык «Казаки» Л. Толстого, «Первые радости» К. Федина, «След» П. Толиса, «Судьбу» Г. Деряева и романы. Его работы включают русский, украинский, хинди, урду, турецкий, уйгурский, казахский, киргизский,опубликовано на туркменском языке.
Пиримкул Кадыров был удостоен Государственной республиканской премии в 1981 году за роман «Звездные ночи». Депутат Олий Мажлиса Республики Узбекистан (1997–2000 гг.), председатель Комитета по науке, культуре и образованию Олий Мажлиса Республики (1991–1995 гг.).
Народный писатель Узбекистана Пиримкул Кадыров награжден медалью Славы (1994 г.), орденом «Эл-Юрт Хурмати» (1998 г.) и орденом «За заслуги» (2006 г.).

Telegramda o‘qish

Понравилась статья? Поделиться с друзьями:
BAXTIYOR.UZ
Комментарии: 4
  1. Madi

    :roll: :razz: :oops:

    1. Аноним

      ;-) :oops:

  2. S u x r o b c h 1 k

    ;-) ;-) ;-) ;-) ;-) ;-) ;-) ;-) ;-) :x :twisted: :twisted: :evil: ;-) :| :x :x :twisted: :twisted: :smile: :smile: :sad: :roll: :razz: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :grin: :evil: :evil: :cry: :cool: :cool: :arrow: :???: :?: :?: :!:

  3. Аноним

    :sad: :twisted: :oops: :idea: :cool: :arrow: :!: :!: :!: :!: :!: :!:

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: