Dunyoning 7 mo‘jizasi haqida qisqacha ma’lumotlar

Dunyoning 7 mo‘jizasi insoniyat uchun har doim qiziqarli bo‘lib kelgan.

Buyuk Xitoy devoir

U xitoychada “Vanli chongchang” deya nomlanib, “10 ming li uzunlikdagi devor” ma’nosini anglatadi. Uning dastlabki qismi qal’a devori sifatida miloddan avvalgi IV-III asrlarda imperator Sin Shixuan davrida qurilgan. Devor tosh va g‘ishtdan ishlanib, ichini tuproq bilan to‘ldirgan holda, shibbalab bunyod etilgan. Miloddan avvalgi 2-1-asrlarda g‘arb tomonga 500 kilometrga uzaytirilgan. 2001 yilda ilmiy tadqiqotlar natijasida uning asli uzunligi 530 kilometr, deya e’tirof etildi. Buyuk Xitoy devorining o‘rtacha balandligi 9 metr. Kengligi 5-6,5 metr. Devorda soq­chilar uchun to‘rtburchak burjlar qurilgan va ularning balandligi 10-12 metrgacha yetgan. Har 10 kilometrda kuzatish, xabar berish minoralari, tog‘dagi muhim o‘tish joylarida qo‘rg‘onlar bo‘lgan.

Kolizey

Rim Kolizeyi – qadimiy Rim me’morchiligining ulkan yodgorligi. Aslida ham Kolizey so‘zi lotin tilida “ulkan” degan ma’noni anglatadi. U milodimizning 70-80-yillarida imperator Tit tomonidan qurilgan. Ellips shaklidagi inshoot balandligi 57 metr. Unga 50 ming tomoshabin bemalol sig‘adi. O‘rindiqlar toshdan ishlangan. Imperator o‘rindig‘i sahna bilan teng bo‘lgan (ya’ni 3,5 metr balandlikda). Kolizey sahnasida bayram tantanalari, teatr tomoshalari, gladiatorlar janglari va qurbonliklar o‘tkazilgan.

Hindiston Tojmahali

Temuriylar avlodlari tomonidan Hindiston zaminida bun­yod etilgan ushbu me’moriy yodgorlik 1631-52 yillarga mansubdir. U Agra shahri yaqinidagi Jamna daryosi bo‘yida Shoh Jahonning Arjumandbonuga bo‘lgan muhabbati ramzi o‘laroq qad ko‘targan. Shoh Jahonning o‘zi ham keyin­chalik shu yerda dafn etilgan. Inshoot murabba tarx­li bo‘lib, 3 qavat va 5 gumbazdan iborat. Bino marmar supa ustiga qurilgan, to‘rt tomonida balandligi 45 metr bo‘lgan minoralar barpo etilgan. Oq marmardan ishlangan devorlarga aqiq, marvarid, sadaf, qahrabo, zumrad, yoqut, fil suyagi kabi qimmatbaho toshlardan qadama naqshlar ishlangan.

Iordaniyadagi Petra majmuasi

U qoyalarni o‘yib ishlangan ibodatxonalar, maqbaralar, turar joy binolari, 3 ming kishilik teatr va bosh­qa binolarning betakror majmuasidir. Eramizdan avvalgi III asr va eramizning I asrida bunyod etilgan. Majmua 3 kv. km. bo‘lib, unda 1000 dan ortiq o‘yma inshootlar mavjud.

Iso haykali

Iso haykali Braziliyaning Rio-de-Janeyro shahridagi Korkovadu tog‘ida joylashgan. U g‘olib yodgorliklarning eng Yoshi bo‘lib, 1922 – 1931 yilda bunyod etilgan. 700 metr balandlikda joylashgan haykalning balandligi 30 metr.

Perudagi qadimgi inklar shahri-Machu-Pikchu

Machu Pikchu so‘zi eski pirmaida ma’nosini anglatib, bu shahar “yo‘qolgan shahar” nomi bilan ham mash­hur. Ushbu shahar 15-asrda inklar tomonidan 2430 metr balandlikka qurilgan bo‘lib, bu yerda to‘g‘ri burchakli kvartallar, tor ko‘chalar, qo‘rg‘onlar kabi bir qator inshootlar bo‘lgan. Shaharda hayot ispanlar bir ardan keyin bostirib kelganda o‘z yakuniga yetgan hamda qir’gindan omon qolganlar shaharni butunlay tashlab ketishga majbur bo‘lganlar. 1911 yilgacha bunday shahar mavjudligini mahalliy aholidan boshqa hech kim bilmagan. Hozirda shahar nafaqat Janubiy Amerikadagi, balki dunyodagi eng ko‘p turist tashrif buyuradigan obidalardan biri sanaladi.

Mayya ehromi

U Meksikaning Yukatan yarim orolida Chichen-Ittsa shahrida joylashgan. Zinapoyali ulkan ehrom. Miloddan avvalgi 1 ming yillikda barpo etilgan. U qadimgi madaniyatga ega mayya xalqining nodir merosi.