Abituriyentga uyqu muhimmi yoki o‘qish?

Abituriyentga uyqu muhimmi yoki o‘qish?

«Obidning ibodatidan olimning uyqusi afzal», degan naqlni mushohada etib ko‘rdim.

Bu naqlda faqat obid kishi, olim kishi va ibodatdan tashqari uyquning zarurati haqida ham fikr yuritish mumkin.” – deya o‘z mulohazalarini yozgan edi Azamat Xodjakov o‘zining Azamat.UZ nashrida. Quyida ana shu fikrlarni to‘lig‘icha e’tiboringizga havola qilmoqdamiz.
Agar obid ibodatda bo‘lsa, uning bu ishi faqat o‘zigagina foyda keltiradi. Obid kishidan farqli ravishda olim kishi ilm ziyosini taratadi, o‘zining bilganlarini ko‘pchilikka o‘rgatadi va o‘zi bilan bir vaqtda boshqa kishilarga ham foyda keltiradi. Olimning uxlashi esa uning tetikligini ta’minlaydi, shijoatini oshiradi va ko‘proq kishilarga foydasi tegadigan ishlarni qilish uchun kuch beradi. Shu nuqtai nazardan olimning uxlab dam olishi obidning ibodatidan afzalligi uqtirilgan.
Abituriyent ham bo‘lajak olim hisoblanadi. U oliygohga kirish uchun ilm o‘rganadi, bilimini mustahkamlashga harakat qiladi va kelajakda ilm ziyosini boshqalarga ham ulashish maqsadi bilan o‘qiydi. Demak, abituriyent uchun ham uyqu juda muhim hisoblanadi.
Ko‘pchilik abituriyentlar «o‘qishim kerak ekan», deb uyquni cheklashga harakat qilishadi. Masalan, o‘quvchilarim orasida ham sutkasida 3-4 soat uxlab qolgan vaqtini o‘qishga bag‘ishlashga harakat qiladiganlar bor. Ularning bu tanlovi kamroq uxlab ko‘proq bilim olish nuqtai nazaridan yaxshidek bo‘lib tuyulsa ham, sog‘liqqa salbiy tasiri, o‘rganishga bo‘lgan ishtiyoqning pasayishi kabi salbiy oqibatlari jihatidan juda zararli hisoblanadi.
Uyqu nima? Biz uxlaganimizda tanamiz to‘liq «o‘zini o‘zi davolash, qayta tiklash» holatida bo‘ladi va bizning tush ko‘rishimiz davomida miyamiz tanamizning barcha a’zolarini tiklash bilan band bo‘ladi. Huddi kasallik davolanganidek, uyqu ham inson tanasidagi kun davomida orttirilgan horg‘inlik «kasalliklari»ni davolaydi. Bunday o‘zini o‘zi tiklash jarayonining to‘liq amalga oshirilishi uchun tanaga yetarlicha vaqt, ya’ni yetarlicha uyqu zarur bo‘ladi. Agar tana yetarlicha vaqt dam olmasa, u o‘zini o‘zi to‘liq tiklay olmaydi, charchoqlar to‘liq tuzatilmaydi va natijada biz kun davomida uyqisiragan holda huddi kasal kishidek tentirab yuramiz.
Organizmingiz talab qilgudek vaqt davomida uxlashingiz Siz uchun har tomonlaman foydali. Uxlashimizdan ko‘ra uyg‘oq holda yurganimizda bizga ko‘p narsa qiziqroq tuyulishi mumkin, ammo insonning uyquda o‘tkazadigan vaqti uning sog‘ligi uchun juda foydali ekanligini unutmasligimiz kerak. Kimga nechi soat uyqining yetarli bo‘lishi barchamizning organizmimizda joylashgan «biologik soatimiz»ga bog‘liq. Bunday soat hammada bor. Kim uchundir bir sutkada 9 soatlik uyqu o‘rtacha dam olish vaqti hisoblansa, boshqalar 7 soatlik uyqu bilan ham kun bo‘yi tetik yura olishadi.
UYQUDA ADASHMANG. Ba’zilar uyquning bir soatginaga qisqartirilishi insonning kun davomidagi faoliyatiga hech qanday salbiy ta’sir o‘tkazmaydi, deb xato o‘ylashadi. Sizning biologik soatingiz talab qiladigan darajadagi uyquning hatto 1 soati qisqarsa, bu holat kun davomida e’tiboringizning pasayishiga, xotirangiz yomonlashuviga, tez chalg‘ishingiz va hatto keragidan ortiqcha yeb, semirib ketishingizga ham olib kelishi mumkin.
Insonning uyqu tartibi juda qiyin o‘zgaradi. Misol uchun Siz bir necha oy davomida doimiy, odatiy tarzda kechki soat 10 da uxlashga yotgan bo‘lsangiz-u, to‘satdan uxlash vaqtingizni kechki soat 12 va undan ham kechroqqa o‘zgartirsangiz, tanangiz bu o‘zgarishga juda qiyin moslashadi. Shuning uchun uyquni imkon qadar me’yorga solish va tartiblash kerak.
Ko‘pincha abituriyentlar hafta davomida qattiq o‘qib, kechalari uxlamasdan dars qilib chiqishadi va dam olish kunlarida, masalan yakshanba kuni, kun bo‘yi uyqudan bosh ko‘tarmay yotishga harakat qilishadi. Bu bilan ular bir haftalik uyqu «qarz»larini to‘lashga harakat qilishadi. To‘g‘ri, bir haftalik uyquni cheklab qarz bo‘lib qolgan bo‘lsangiz, uni dam olish kunlarida ko‘proq vaqt uxlash orqali qaytarishingiz mumkin. Ammo esingizda bo‘lsin-ki, bir haftalik uyqu qarzidan bir kunda qutula olmaysiz! Shuning uchun uyquda ko‘p qarz bo‘lmaslikka harakat qiling.
QANCHA VAQT UXLASH KERAK? Uyquning davomiyligidan ko‘ra uyqu sifati birinchi o‘rinda turadi. Siz noqulay sharoitda 9 soat uxlab kun davomida o‘zingizni charchagan his qilib yurishingiz mumkin. Ammo juda qulay, qorong‘u, salqin, tinch va shovqinsiz xonada 5 soat dam olgan kishi o‘zini Sizga nisbatan ancha yaxshi his qilishi mumkin. Shuning uchun uyqu soatlarining soniga emas, sifatiga e’tibor bering. Uxlash joyingizni toza saqlang, xonaning havosi, qorong‘uligi va shovqindan himoyalanganligiga e’tibor bering. Uxlashingiz davomida hech kim Sizni behudaga uyg‘otmasligi kerak. Tun davomida uyqungiz bir necha marta buzilsa, uxlash tartibingiz buzilishi va natijada tanangiz o‘zini o‘zi qayta tiklash jarayonini to‘liq amalga oshira olmay qolishi mumkin.
Sizning biologik soatingiz va bir tunda necha soat uxlashigniz kerakligini qayerdan bilishingiz mumkin? Quyidagi holatlar insonning tunda yetarlicha uxlamaganligini va umuman, uyqu soatlariga rioya qilmayotganligini bildiradi:

• vaqtida uyg‘onish uchun budilnik zarur bo‘lsa;

• budilnikni o‘chirib qo‘ygandan so‘ng ham bir necha daqiqa mizg‘ib olish kerak bo‘lsa;

• tongda yotgan o‘rnidan turish juda qiyin kechsa;

• ertalablari erinchoqlik va faqat yotib uxlash haqidagi hayollar bilan band bo‘lsa;

• iliq xonalarda, majlislar va darslarda, ayniqsa o‘qituvchi gapirayotganda uyqu kelsa;

• mashinada va ovqatlanib bo‘lgandan keyin uyqu kelsa;

• tushki patda mizg‘ib olmasdan ishlashni davom ettirish imkoni bo‘lmasa;

• kechki patda tez uxlab qolsa va televizor ko‘rayotganda uyqu kelsa;

• dam olish kunlari kun bo‘yi uxlashga talab ortsa;

• uxlashga yotgandan 5 daqiqa ichida uxlab qolsa.

Agar Sizda ham yuqoridagi holatlarning kamida uchtasi bo‘lsa, demak Siz tungi uyquning o‘zingizga kerakli bo‘lgan soatlariga ega bo‘lmayapsiz. Bu Siz uchun juda xavfli bo‘lishi mumkin. Hozircha yuqoridagi holatlar bilan kurashib o‘qishni davom ettirishingiz mumkin, ammo tez orada yuqoridagi bu holat sog‘ligingiz yomonlashuviga olib keladi. Imkon qadar uyqu vaqtingizni tartiblab olishga harakat qiling.
UYQU BOSQICHLARI VA «KTH» UYQU. Uyqu bir necha muhim bosqichlarga bo‘linadi. Har bir kishi tunda uxlashga yotganda bu bosqichlarni bosib o‘tadi. Agar tunda uyqungizni buzishsa, yoki uyg‘otib olishsa, uyquning ba’zi muhim bosqichlari bajarilmasdan qolishi mumkin. Bu esa, yuqorida aytib o‘tilgandek, kun davomida inson faoliyatining sust kechishiga olib keladi.
Uyquning asosiy ikki qismi KTH bo‘lmagan va KTH qismlarga bo‘linadi. KTH – bu «ko‘zning tartibsiz harakati» (REM – Rapid Eye Movement) hisoblanib, inson chuqur uyquga ketganda sodir bo‘la boshlaydi. Bunda kishining ko‘zi tarli tomonlarga to‘xtovsiz va tartibsiz harakat qilaveradi.
Ilk KTH bo‘lmagan bosqich uch qismdan iborat:

1. Uyquga ketish bosqichi. Bu holat odatda besh daqqiqa davom etadi. Bunda kishi tez uyg‘otilishi mumkin va uning uyquga ketish jarayonida ko‘z qorachiqlari qovoq orqasiga tortilib, miya uyquga tayyorlanadi.

2. Yengil uyqu holati. Bunda kishi 10-25 daqiqa davomida uyquga ketish bosqichidan o‘tgandan so‘ng uxlaydi. Siz bu bosqichdagi kishini oson uyg‘otib olishingiz mumkin. Bu holatda bo‘lgan kishining yurak urishi sekinlashadi, tanasi bo‘shashadi va umumiy tana harorati pasayadi.

3. Chuqur uyqu. Yuqoridagi ikki bosqich bosib o‘tilgandan so‘ng chuqur uyquga ketish boshlanadi. Bu holatda yotgan kishini uyg‘otsangiz, u tez uyg‘ona olmaydi. Ko‘zini ochgandan so‘ng ham bir necha soniyaga o‘zining qayerda ekanligini, nima bo‘layotganligini anglay olmaydi. Aynan shu holatda asosiy KTH uyquga o‘tiladi va miya qonni barcha muskullarga katta kuch bilan haydab, tananing o‘zini o‘zi davolash mexanizmini ishga tushirib yuboradi.

KTH uyqusi yuqoridagi uchta holat to‘liq o‘tilgandan so‘ng yuz beradi. Yuqoridagi uch holat o‘rtacha 70-90 daqiqa vaqt oladi, shuning uchun KTH uyquni uxlashgan yotgandan so‘ng 70-90 daqiqa o‘tgan sodir bo‘ladi, deyish o‘rinlidir. KTH uyqu bosqichida tush ko‘rish boshlanadi. Yuqorida sanab o‘tilgan KTH bo‘lmagan uch bosqichli uyquda inson hech qanday tush ko‘rmaydi, aynan to‘liq KTH uyqu bosqicha o‘tgandan so‘ng inson miyasi o‘z sohibia «kino» ko‘rsatishni boshlaydi. Bu uyqu bosqichida qo‘l va oyoq muskullari juda kuchli bo‘shashtiriladi. Inson tanasi deyarli jonsizdek bo‘lib qoladi. Har bir inson uchun uxlashning eng muhim bosqichi mana shu – KTH uyqu hisoblanadi.
Uxlashga yotishdan so‘ng 70-90 daqiqa davomida uyqungiz umuman buzilmasligiga harakat qiling. Chunki bir marta uyg‘onib ketsangiz, KTH bosqichidagi uyquga kirish uchun uyqu bosqichlarini yana boshidan bosib o‘tishingizga to‘g‘ri keladi. KTH uyquda uxlamasangiz esa, tanangizning quvvati qayta tiklanmaydi va Siz umuman uxlamagan hisoblanasiz.
Uyquning sifati faqat kishi uxlaydigan xonasi va uyqu soatiga bog‘liq emas. Kun davomida bajaradigan yomon, zararli odatlaringiz tungi uyqungizga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Agar cheksangiz, spirtli ichimliklar ichsangiz tungi uyqungiz tanangiz uchun hech qanday foyda keltirmaydi. Chunki u faqat kunduzgi zararli ta’sirlarning oqibatlari bilan kurashadi va dam olishga vaqti bo‘lmaydi. Umuman olganda, abituriyentning chekishi yoki spirtli ichimliklar iste’mol qilishining o‘zi ahmoqlikdir. Chunki tolibi ilm faqat o‘rganishga harakat qilishi va oliy o‘quv yurtiga kirish uchun intilishi kerak. Har qanday kishiga to‘liq zarar bo‘lgan chekish va ichish illatlari esa ilm o‘rganuvchi kishining eng katta dushmanlaridan biri hisoblanadi.
ABITURIYENTLARGA UXLASH MASLAHATLARI. Agar darsingiz ko‘p bo‘lsa, tunlaringizni kitob o‘qish bilan o‘tkazishdan boshqa imkoningiz qolmasa, uyqungizning to‘liq soatlarini uxlash sharoitida bo‘lmasangiz, quyidagi maslahatlarga amal qilgan holda uxlashingizni tartiblab oling:
• har doim KTH uyquni uxlashga harakat qiling. Tunning har birida kamida 3 soatlik KTH uyqu tanangiz uchun kerakli ekanligini unutmang. KTH uyquga kirish uchun kamida 70-90 daqiqa kerak bo‘ladi, undan so‘ng esa kamida 3 soatlik KTH uyqu! Uyquni aniq o‘lchab, ilm olish uchun kuchingizni tiklang;
• darlardan bo‘shab, imkon topganingizdan uyqu qarzlaringizni to‘lashga harakat qiling. Kun davomida uyqusiz tentirab yursangiz darslarni yaxshi o‘zlashtira olmasligingizni unutmang;
• uxlash xonangiz sifatiga e’tibor bering. uyqudan chalg‘ituvchi narsalarni uxlash xonangizdan uzoqda saqlang;
• zararli odatlarga berilmang. Foydasiz narsalarning barchasi Siz uchun zararli ekanligini unutmang!
Ilm olishingizda uyquning o‘rni beqiyos. Dam olish barcha charchoqlaringiz va kundalik erinchoqligingizni davolaydi. Abituriyentlar uchun o‘qish, o‘rganish, ilm olish oliy o‘quv yurtlariga kirishlari uchun qanchalik muhim bo‘lsa, ularning uxlashi, dam olishlari ham sog‘lom bo‘lishlarida shunchalik muhim ahamiyatga ega.


Я заметил поговорку: «Сон ученого лучше, чем молитва Обида».
В этом повествовании можно думать не только о благочестивом человеке, ученом, но и о необходимости сна помимо молитвы». — написал Азамат Ходжаков в своем издании Azamat.UZ. Ниже мы предлагаем эти идеи для вашего полного внимания.
Если молящийся находится в молитве, его работа пойдет ему только на пользу. В отличие от послушного человека, ученый распространяет свет знания, учит тому, что знает, многих и в то же время приносит пользу другим. С другой стороны, сон ученого поддерживает его бодрость, укрепляет его мужество и дает ему силы делать то, что приносит пользу большему количеству людей. С этой точки зрения говорят, что сон ученого лучше молитвы монаха.Соискатель тоже будущий ученый. Он изучает науку, чтобы поступить в высшие учебные заведения, стремится закрепить свои знания и учится, чтобы в будущем поделиться своими научными знаниями с другими. Это означает, что сон также очень важен для абитуриента.Большинство абитуриентов стараются ограничить сон, говоря: «Мне нужно учиться». Например, среди моих учеников есть такие, которые стараются посвящать чтению 3-4 часа сна в сутки. Хотя этот выбор может показаться хорошим с точки зрения меньшего сна и получения большего количества знаний, он очень пагубен с точки зрения его негативных последствий для здоровья, таких как снижение мотивации к обучению.Что такое сон? Когда мы спим, наш организм находится в состоянии полного «самовосстановления, выздоровления», а во время сна наш мозг занят восстановлением всех органов нашего тела. Точно так же, как лечится болезнь, сон лечит и «болезни» усталости, приобретенные в организме человека в течение дня. Для того, чтобы этот процесс самовосстановления происходил полностью, организму нужно достаточно времени, т.е. достаточно сна. Если организм не будет достаточно отдыхать, он не сможет полностью восстановиться самостоятельно, усталость не будет полностью исправлена, и в результате мы весь день будем спать и бродить, как больные. Многие вещи могут казаться нам более интересными, когда мы бодрствуем, чем когда мы спим, но нельзя забывать, что время, которое человек проводит во сне, очень полезно для его здоровья. Кому, сколько часов сна достаточно, зависит от «биологических часов» в нашем организме. У каждого есть такие часы. Для некоторых 9 часов сна в день — это среднее время отдыха, а для других 7 часов сна в день — хорошее время для прогулки. Некоторые люди ошибочно полагают, что сокращение сна всего на один час не оказывает негативного влияния на повседневную деятельность человека. Если даже 1 час сна сократить до уровня, требуемого вашими биологическими часами, это может привести к снижению внимания в течение дня, ухудшению памяти, быстрой отвлекаемости и даже перееданию и ожирению.Схемы сна человека меняются очень тяжело. Например, если вы регулярно ложитесь спать в 22:00 в течение нескольких месяцев и внезапно измените время сна на 12:00 или позже, вашему телу будет трудно адаптироваться к этому изменению. Поэтому необходимо максимально регламентировать и регулировать сон.Большинство абитуриентов усердно занимаются в течение недели, занимаются по ночам без сна, а в выходные, например, по воскресеньям, стараются не спать днем. При этом они пытаются погасить свой недельный «долг» сна. Правильно, если вы влезли в долги, ограничив недельный сон, вы можете компенсировать это, выспавшись по выходным. Но помните, вы не сможете избавиться от недельного недосыпания за один день! Так что постарайтесь не иметь слишком много долгов во сне. СКОЛЬКО ВРЕМЕНИ ВЫ ДОЛЖНЫ СПАТЬ? Качество сна стоит на первом месте, а не продолжительность сна. Вы можете спать по 9 часов в неудобных условиях и ходить с чувством усталости в течение дня. Но человек, который отдыхает 5 часов в очень удобном, темном, прохладном, тихом и бесшумном помещении, может чувствовать себя намного лучше, чем вы. Поэтому сосредоточьтесь на качестве, а не на количестве часов сна. Содержите свою спальню в чистоте, убедитесь, что комната герметична, затемнена и защищена от шума. Никто не должен будить вас напрасно, пока вы спите. Если ваш сон нарушается несколько раз в течение ночи, ваш режим сна может быть нарушен, и в результате ваш организм может быть не в состоянии полностью выполнить процесс самовосстановления.Как узнать свои биологические часы и сколько часов вам нужно ночевать? На то, что человек не высыпается ночью и вообще не соблюдает режим сна, указывают следующие состояния:
• если вам нужен будильник, чтобы проснуться вовремя;
• если вам нужно поспать несколько минут даже после выключения будильника;
• очень трудно вставать по утрам;
• занят утром мечтами о лени и просто ложится спать;
• спать в теплых комнатах, собраниях и классах, особенно когда говорит учитель;
• засыпает в машине и после еды;
• если невозможно продолжить работу, не выспавшись на обеденном листе;
• быстро засыпает вечером и засыпает во время просмотра телевизора;
• потребность спать днем в выходные дни;
• засыпает в течение 5 минут после отхода ко сну.
Если у вас также есть хотя бы три из вышеперечисленных состояний, это означает, что у вас нет необходимых часов сна ночью. Это может быть очень опасно для вас. На данный момент вы можете продолжать бороться с вышеуказанными состояниями, но вскоре это состояние приведет к ухудшению вашего здоровья. Старайтесь максимально планировать время сна.
СТАДИИ СНА И «KTH» СОН. Сон делится на несколько важных стадий. Каждый проходит через эти этапы, когда ложится спать ночью. Если они нарушают ваш сон ночью или будят вас, некоторые важные этапы сна могут быть пропущены. Это, как было сказано выше, приводит к замедлению активности человека в течение дня. Две основные части сна не-КТГ и КТГ делится на части. KTH — это «быстрое движение глаз» (REM), которое начинается, когда человек впадает в глубокий сон. При этом глаз человека движется непрерывно и хаотично в разных направлениях.Первая не-КТХ стадия состоит из трех частей:
1. Фаза сна. Это состояние обычно длится пять минут. Это позволяет человеку быстро проснуться, а в процессе засыпания зрачки втягиваются за веки и мозг готовится ко сну.
2. Режим легкого сна. В этом случае человек засыпает на 10-25 минут после прохождения фазы сна. Вы можете легко разбудить кого-то на этом этапе. Сердцебиение человека в таком состоянии замедляется, тело расслабляется, снижается общая температура тела.
3. Глубокий сон. Пройдя два вышеуказанных этапа, вы начнете погружаться в глубокий сон. Если разбудить спящего человека в таком положении, он не сможет быстро проснуться. Даже открыв глаза, он несколько секунд не может понять, где он, что происходит. Именно в этом случае основной КТГ уходит в сон и мозг с большой силой проталкивает кровь ко всем мышцам, запуская механизм самовосстановления организма.
Сон КТН наступает после того, как три вышеупомянутых условия полностью пройдены. Вышеупомянутые три состояния занимают в среднем 70-90 минут, поэтому можно с уверенностью сказать, что сон KTH происходит через 70-90 минут после сна. KTH начинает видеть сны во время фазы сна. В вышеперечисленном трехстадийном сне без КТН человеку не снятся сны, именно после полной фазы сна КТН мозг человека начинает показывать своему владельцу «кино». Во время этой фазы сна мышцы рук и ног очень сильно расслаблены. Тело человека становится почти безжизненным. Самая важная стадия сна для всех это — сон КТХ.
В течение 70-90 минут после отхода ко сну постарайтесь вообще не тревожить свой сон. Потому что, как только вы проснетесь, вам придется снова пройти стадии сна, чтобы войти в фазу сна КТН. Если вы не спите в КТХ-сне, энергия вашего тела не будет восстановлена, и вы будете считаться не спящим вообще. Качество сна зависит не только от спальни человека и времени сна. Плохие, вредные привычки, которые вы совершаете в течение дня, могут негативно сказаться на вашем ночном сне. Если вы курите, если вы употребляете алкоголь, ваш ночной сон не принесет пользы вашему организму. Потому что только борется с последствиями дневных вредных воздействий и не успевает отдохнуть. Вообще то, что заявитель курит или употребляет алкоголь, само по себе глупо. Потому что студент должен только пытаться заниматься наукой и стремиться поступить в высшее учебное заведение. Курение и употребление алкоголя, которые абсолютно вредны для всех, являются одними из самых больших врагов тех, кто изучает науку. Если у вас много уроков, у вас нет выбора, кроме как провести ночь за книгой, если вы не находитесь в состоянии полноценного сна, организуйте свой сон согласно следующим советам: • Всегда старайтесь спать КТХ спать . Помните, что вашему телу необходимо как минимум 3 часа сна КТН в сутки. Требуется не менее 70-90 минут, чтобы войти в сон KTH, после чего следует не менее 3 часов сна KTH! Точно измеряйте сон и восстанавливайте силы, чтобы учиться • Избавьтесь от беспорядка и постарайтесь как можно больше погасить долги сна. Помните, что если вы будете бродить без сна в течение дня, вы не сможете хорошо усвоить уроки • Обратите внимание на качество вашей спальни. держите подальше от своей спальни отвлекающие факторы сна • Не предаваться вредным привычкам. Помните, что все бесполезное вам вредно!Роль сна в обучении неоценима. Отдых вылечит всю вашу усталость и ежедневную лень. Как бы ни было важно для абитуриентов учиться, учиться и поступать в вузы, их сон и отдых так же важны для их здоровья.

Telegramda o‘qish

Понравилась статья? Поделиться с друзьями:
BAXTIYOR.UZ

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: